Pages

Thursday, March 20, 2025

Веб како извор на информации

 Веб како извор на информации 

1. Вовед Денес интернетот е главен извор на информации. Поради големата достапност на податоци, потребно е да знаеме како да ги пронаоѓаме, анализираме и користиме информациите на правилен начин.

2. Видови на извори на интернет

  • Примарни извори – официјални документи, владини веб-страници, научни истражувања.

  • Секундарни извори – вестници, блогови, анализи.

  • Третостепени извори – агрегатори на вести, енциклопедии како Википедија.

3. Пребарување информации на веб За да пронајдеме релевантни информации, користиме пребарувачи како Google, Bing и Yahoo. Некои корисни техники се:

  • Користење на напредно пребарување (оператори, филтри по датум и јазик).

  • Проверка на веродостојноста на изворите пред да ги користиме.

4. Вреднување на информациите При проценка на информациите од интернет, треба да размислиме:

  • Дали изворот е доверлив?

  • Дали авторот има експертиза?

  • Дали податоците се ажурирани?

  • Дали постои пристрасност во содржината?

5. Алати за обработка на информации За подобро управување и визуелизација на информациите можеме да користиме:

  • Google Scholar за научни трудови.

  • Zotero, Mendeley за управување со извори.

  • Canva, Piktochart за визуелизација на податоци.

6. Практични вежби

  • Вежба 1: Пронаоѓање на релевантни информации за дадена тема со помош на пребарувачи.

  • Вежба 2: Анализа на веб-страница за да се утврди нејзината веродостојност.

  • Вежба 3: Создавање извештај со користење на информации од повеќе извори.

7. Заклучок Интернетот нуди огромен број на информации, но потребно е критички да ги анализираме. Користењето на вистинските алатки помага во подобра обработка и анализа, а практичните вежби ќе придонесат за развивање на вештините за критичко размислување.

Wednesday, March 19, 2025

Групирање резултати со користење на GROUP BY, HAVING; Ограничување на бројот на редови во прашањето; Креирање прашања со спојување на две или повеќе табели во SQL

 

1. Групирање резултати со GROUP BY и HAVING

Во SQL, клаузулата GROUP BY се користи за групирање на резултатите според една или повеќе колони. Ова е корисно кога се работи со агрегатни функции како што се SUM(), AVG(), COUNT(), MAX(), MIN().

Синтакса:

SELECT колона1, колона2, агрегатна_функција(колона3)
FROM табела
GROUP BY колона1, колона2;

Пример:

SELECT категорија, COUNT(*) AS број_на_продукти
FROM продукти
GROUP BY категорија;

Ова пребарување ќе врати број на продукти во секоја категорија.

Користење на HAVING

Клаузулата HAVING се користи за филтрирање на групи откако GROUP BY ќе биде применет. WHERE не може да се користи со агрегатни функции, затоа се користи HAVING.

Пример:

SELECT категорија, COUNT(*) AS број_на_продукти
FROM продукти
GROUP BY категорија
HAVING COUNT(*) > 5;

Ова пребарување ќе врати само категории со повеќе од 5 продукти.

2. Ограничување на бројот на редови во прашањето

За ограничување на бројот на редови кои се враќаат, се користи LIMIT (во MySQL, PostgreSQL) или TOP (во SQL Server).

Синтакса (MySQL, PostgreSQL):

SELECT * FROM табела
LIMIT број_на_редови;

Пример:

SELECT * FROM нарачки
ORDER BY датум_нарачка DESC
LIMIT 10;

Ова пребарување враќа 10 најнови нарачки.

Синтакса (SQL Server):

SELECT TOP 10 * FROM нарачки ORDER BY датум_нарачка DESC;

3. Креирање прашања со спојување на две или повеќе табели

Во SQL, можеме да споиме податоци од повеќе табели со JOIN. Најчесто се користат INNER JOIN, LEFT JOIN, RIGHT JOIN, и FULL JOIN.

INNER JOIN

Ги враќа само оние редови каде што има совпаѓање помеѓу двете табели.

Пример:

SELECT клиенти.име, нарачки.датум_нарачка
FROM клиенти
INNER JOIN нарачки ON клиенти.ид_клиент = нарачки.ид_клиент;

LEFT JOIN

Ги враќа сите редови од левата табела и совпаѓачките од десната.

Пример:

SELECT клиенти.име, нарачки.датум_нарачка
FROM клиенти
LEFT JOIN нарачки ON клиенти.ид_клиент = нарачки.ид_клиент;

Ова враќа сите клиенти, дури и ако немаат нарачки.

RIGHT JOIN

Ги враќа сите редови од десната табела и совпаѓачките од левата.

Пример:

SELECT клиенти.име, нарачки.датум_нарачка
FROM клиенти
RIGHT JOIN нарачки ON клиенти.ид_клиент = нарачки.ид_клиент;

Ова враќа сите нарачки, дури и ако нема соодветен клиент.

FULL JOIN

Ги враќа сите редови од двете табели.

Пример:

SELECT клиенти.име, нарачки.датум_нарачка

FROM клиенти

FULL JOIN нарачки ON клиенти.ид_клиент = нарачки.ид_клиент;

Овие концепти се основа за работа со бази на податоци. GROUP BY и HAVING се користат за агрегирање, LIMIT и TOP за ограничување на резултатите, а JOIN за спојување на податоци од повеќе табели.