Релационен модел на податоци (релација,атрибут, торка)

 Релациониот модел на податоци е теоретски концепт кој служи за организација на податоците во базите на податоци. Развиен е од Едгар Ф. Код во 1970 година и е основата на модерните системи за управување со бази на податоци (RDBMS – Relational Database Management Systems). Главниот принцип на релациониот модел е дека податоците се организираат во табели, кои се нарекуваат релации. Табелите се составени од колони и редови, при што секоја табела има одредена структура.

Основни поими

Релација (Relation)

Релацијата е табела во која се организирани податоците. Секоја релација се состои од редови и колони. Колоните во релацијата ги претставуваат атрибутите, а редовите ги претставуваат записите или торките. Во математички контекст, релацијата е множество од торки.

Пример за релација може да биде табела со студенти:

Студенти (ID, Име, Презиме, Факултет)

Атрибут (Attribute)
Атрибутите се колоните во релацијата, и тие претставуваат карактеристики или својства на податоците во табелата. Секој атрибут има име и домен (множество на дозволени вредности). На пример, во табелата „Студенти“, атрибути се: ID, Име, Презиме, Факултет.

Пример:

• Атрибутот ID би имал домен на цели броеви (нумерички вредности).
• Атрибутот Име би имал домен на текстуални вредности.

3.Торка (Tuple)

• Торката е ред во релацијата, односно една целосна вредност за секоја од колоните (атрибутите). Секој ред претставува еден запис или податок. Во примерот со табелата „Студенти“, една торка би била:(1, Петар, Петровски, Економски). Ова е еден запис за студентот Петар Петровски кој студира на Економски факултет.

Пример: Релација „Вработени“

Да замислиме дека имаме табела која содржи информации за вработените во некоја компанија. Табелата може да изгледа вака:

Релација (Relation)

• Релација е целата табела „Вработени“.
  Оваа релација содржи податоци за вработените во компанијата.
  Таа е составена од повеќе торки (редови) и атрибути (колони).

Атрибут (Attribute)

• Атрибути се колоните во табелата, кои ги опишуваат карактеристиките на секој вработен. Во овој случај, атрибутите се:
  • ВработенID (идентификациски број на вработениот),
  • Име (име на вработениот),
  • Презиме (презиме на вработениот),
  • Позиција (работната позиција на вработениот),
  • Плата (годишната плата на вработениот).

Торка (Tuple)

• Торка е секој поединечен ред во релацијата. Торката претставува конкретен запис за еден вработен.
  Пример за торка е:(1, Ана, Стојановска, Менаџер, 90000)
• Оваа торка ги содржи податоците за вработената Ана Стојановска која е менаџер и има плата од 90,000.