Наставни материјали по предметот информатика за прва и втора година, средно стручно образование
Tuesday, December 13, 2022
Tuesday, December 6, 2022
Thursday, December 1, 2022
Работна околина на програмата GIMP
Работна околина на програмата GIMP
GIMP комбинира бесплатна дистрибуција и пристоен пакет карактеристики
-Различни алатки за обработка на постојните дигитални слики, вклучително и интелигентни решенија како што се корекција на перспективата, ретуширање, четка за „лекување“, разни тематски филтри итн.-Способност за обработка на неколку цртежи одеднаш според даден образец.
-Мулти-формат. Програмата дозволува работа со екстензии JPEG, PNG, GIF, TIFF.
-Прилагодување на интерфејсот за одредена личност и неговите задачи.
-Способност да се автоматизира одреден редослед на дејства за голем број слики.
-Користење на комплексна структура која се состои од слоеви, од кои секоја се уредува независно од другите.
Краток опис на алатките од кутијата со алатки:
Rectangle select tool – селекција на правоаголна област
Ellipse select tool – селекција на област во форма на елипсаFree-hand select tool – селекција на произволна област
Fuzzy select tool – селекција на површина врз основа на боја
Select by color tool – селекција на области со слични бои
Scissors select tool – селекција на област со користење паметно поклопување на рабови
Foreground select tool – селекција на област која садржи објекти што се во преден план односно објекти кои не се во позадина
Path tools – црта и менува патеки (линии)
Color picker tool – алатка за избор на боја врз основа на некој селектиран пиксела
Zoom tool – алатка за зумирање т.е. зголемување или намалување на приказот на сликата
Measure tool – алатка за мерење на одалеченост и агли
Move tool – алатка за поместување слоеви (леери), од селектирана област и други објекти
Alignment tool – ги порамнува или уредува слоевите и другите објекти
Crop tool – алатка за отсекување делови од аликата
Rotate tool – алатка за ротирање слоеви од селектирана област
Scale tool – алатка за менување димензии на леерот или селектираната област
Perspective tool – алатка за менување перспектива на леерот или селектираната област
Flip tool – алатка за хоризонтално или вертикално ротирање на селектираната област или леер
Cage transform – алатка за хоризонтално или вертикално за деформирање на сликата
Text tool – алатка за додавање и уредување леери со текст
Bucket fill tool – алатка за исполнување на селектирана област со боја или шара
Blend tool – алатка за исполнување на селектирана област со градиенти
Pencil tool – алатка за цртање
Paintbrush tool – четка за цртање
Eraser tool – гума за бришење
Airbrush tool – спреј за цртање
Ink tool – алатка за пишување во ракопис
Clone tool – алатка за селективно копирање од слика со користење на четка
Healing tool – алатка за корегирање на сликата
Perspective clone tool – алатка за „клонирање“, откако на сликата е направена промена на перспективата
Blur/sharpen tool – алатка за селективно заматување или изоштрување на сликата
Smudge tool – алатка за селективно замастување на делови на сликата
Dodge/burn tool – алатка за селективно осветлување/затемнување на сликата
Monday, November 28, 2022
Thursday, November 24, 2022
Tuesday, November 22, 2022
Програма за уредување на текст -Word
ОБРАБОТКА НА ТЕКСТ
Лентa со менија - се задаваат со кликнување на нив со врвот на стрелката, преку комбинација на копчиња од тастатурата и преку лентите со алатки.
меморирање, затварање, печатење, уредување на изгледот на страната и сл.)
Home - работа со текстот преку селектирање, копирање, отсекување, поставување, бришење, пронаоѓање текст и сл.
Insert - внесување слики, дијаграми, броеви на страниците и сл.
Лентите со алатки се наоѓаат веднаш под лентата со менија и претставуваат групи од копчиња што повикуваат наредби. Овие копчиња ги има во менијата што се наоѓаат на лентата со менија, но од практични причини најпотребните се групирани според нивните функции. За поедноставна работа се украсени со сликички, соодветно за препознавање на нивната функција .
• Web Layot („Веб изглед“) – поглед на документот кога тој треба да се постави како веб страница на Интернет.
• Print Layout („Изглед за печатење“) – поглед кој овозможува да се види како ќе изгледа документот како испечатена страница. Ги прикажува маргините и бројот на страници.
• Outline – поглед кој се користи за преглед на структурата и деловите (наслови, поднаслови и слично) на долги документи.
• Reading Layout – Поглед на документ за читање на документот на екран.
Проредот (растојанието меѓу редовите) може да биде единечен (Single), еден и пол (1.5 Lines), двоен (Double), најмал најпогоден (At Least), со дотерување (Exactly) и повеќекратен (Multiple).
Набројување и нумерирање :
Monday, November 21, 2022
Шаблони и формулари
Шаблон е посебен вид документ кој има однапред дефинирани уредувања, распореди и дизајн според кои ќе се креираат некои идни документи со иста структура.
Формулари се вид шаблони кои содржат фиксен текст кој не се менува и полиња кои корисникт треба да ги пополни. Полиња во формулар се подрачја во кои корисниците сами внесуваат текст или одговор на некое поставено прашање. Полето може да биде текстуално, паѓачка листа , поле за означување и слично.
- Користење на готов шаблон: File - new Може да се пристапи на шаблони кои се наоѓаат на локациите:
- Available Templates
- office.com Templates
Tuesday, November 1, 2022
Monday, October 17, 2022
Thursday, October 6, 2022
Monday, September 26, 2022
Thursday, September 22, 2022
Monday, September 19, 2022
Thursday, September 15, 2022
Креирање на база на податоци во excel
Креирање на база на податоци во excel
База на податоци претставува организирана колекција од податоци. Во неа можат да се чуваат податоци за луѓе, за книги, за оцени, за автомобили и за било што друго. Базите на податоци не мора да се чуваат во компјутерот. На пр. телефонски именик, колекција на филмови на компакт дискови, адреси на пријатели и т.н. исто така се бази на податоци. Чување на бази на податоци во компјутерот овозможува нивна полесна и побрза обработка и добивање на саканата информација. База на податоци се користи за чување, организирање и пребарување на податоци. Постојат програми кои се специјализирани за работа со бази на податоци, како што се Access од пакетот Microsoft Office и Base од пакетот OpenOffice. Но и програмите за табеларно пресметување имаат можност да извршат некои едноставни операции со податоци во табела која може да се смета за едноставна база на податоци. Податоците од табелата можат да се сортираат, да се побараат податоци кои задоволуваат некој критериум и слично.
Креирањето база на податоци во Excel може да биде многу едноставен и корисен процес за организирање и управување со информации. Подолу се прикажани чекорите како да креираш функционална база на податоци во Excel:
Чекори за креирање база на податоци во Excel
1. Планирање на структурата
Најпрво, размисли кои информации сакаш да ги складираш во базата на податоци. Секоја колона ќе претставува полиња (типови на податоци), а секој ред ќе биде запис (индивидуален податочен влез).
Пример за структура на база на податоци - База на клиенти:
- ID на клиент (единствен идентификатор)
- Име
- Презиме
- Телефон
- Е-маил
- Адреса
- Датум на регистрација
- Вкупни нарачкИ
Креирање на заглавија на колони
Во првиот ред од табелата, внеси ги заглавијата за секоја колона. Пример:
3. Внесување на податоци
Откако ќе ги дефинираш заглавијата, започни со внесување на податоци во секој ред (запис).
Форматирање на податоците
За полесно користење на базата на податоци, можеш да ги форматираш клетките според типот на податок. На пример:
- Телефон: Форматирај како „Текст“ за да се осигураш дека почетните нули не се губат.
- Датум на регистрација: Форматирај како „Датум“.
- Вкупни нарачки: Форматирај како „Број“ или „Валута“.
- 5. Креирање на табела (опционално)
Excel има опција за автоматско конвертирање на податоците во табела, што олеснува управување со податоци.
Како да го направиш ова:
- Избери ја целата табела (вклучувајќи ги заглавијата).
- Оди на табот Insert и кликни на Table.
- Во прозорецот што ќе се отвори, потврди дека полето „My table has headers“ е означено.
- Кликни OK
Зачувување и управување со податоците
На крај, зачувај го фајлот и редовно го ажурирај со нови записи.
Работата со форми (образци) во Excel овозможува лесен начин за внесување и управување со податоци во база. Еве чекори како да се креира и користи форма (образец) во Excel:
1. Подготовка на табелата
- Најпрво креирај табела со колони за податоците. На пример, можеш да ја користиш "База на клиенти" од претходниот пример:
2. Активирање на опцијата за форма (образец)
Чекор 1: Доколку ја немаш опцијата „Форма“ видлива во Excel, треба да ја додадеш на лентата со алатки:
- Оди на File > Options.
- Избери Quick Access Toolbar од левото мени.
- Во полето Choose commands from избери All Commands.
- Пронајди ја опцијата Form... и додади ја на лентата со алатки со кликнување на Add.
- Кликни OK.
Чекор 2: Откако опцијата „Форма“ ќе биде додадена, ќе можеш да ја користиш за внесување на податоци.
3. Креирање и користење на форма за внесување податоци
- Чекор 1: Избери ја табелата каде што ќе внесуваш податоци.
- Чекор 2: Кликни на копчето Form (Форма) од лентата со алатки.
- Чекор 3: Ќе се отвори форма за внесување податоци. Полето ќе ги прикаже сите колони од табелата како поединечни полиња за внесување.
Пример форма:
- -----------------------------------
- | ID на клиент: [ ] |
- | Име: [ ] |
- | Презиме: [ ] |
- | Телефон: [ ] |
- | Email: [ ] |
- | Адреса: [ ] |
- | Датум на рег.: [ ] |
- | Вкупни нарачки: [ ] |
- -----------------------------------
Чекор 4: Внеси податоци во соодветните полиња и притисни Enter за да додадеш нов запис. Со ова, податоците автоматски ќе се внесат во табелата во Excel.
Дополнителни функционалности на формата
- Навигација низ записи: Користи стрелките на формата за да се движиш низ претходно внесените записи.
- Барање записи: Кликни на копчето Criteria за да филтрираш или да пребараш записи по некој критериум (на пример, по презиме).
- Измена на записи: Кога ќе пронајдеш запис преку навигација или критериуми, можеш да ги измениш полињата и да ги ажурираш податоците.
- Бришење на записи: Кликни на Delete за да избришеш одреден запис.
Пример:
Ако имаш 5 клиенти во табелата и сакаш да додадеш нов, само отвори ја формата, пополни ги полињата, и новиот запис ќе биде внесен како нов ред во табелата.
Формите се корисни за управување со големи количини на податоци и за избегнување на директно уредување во табелата, што е идеално за намалување на грешки при внесување.
Задавање на услови за пребарување
При пребарување на записи за нумерички податоци се
задаваат услови со користење на операторите
за споредување (>, >=, =, <, <= и <>). За текстуалните
податоци се користат знаците
ѕвездичка (*) и прашалник (?). Ѕвездичката заменува повеќе знаци, а прашалникот заменува
еден знак.
Отвори ја формата
- Избери ја целата база на податоци (вклучувајќи ги и заглавијата на колоните).
- Кликни на копчето Form на лентата за алатки.
Формата ќе се отвори со полиња за внесување податоци, како што се прикажани во табелата.
4. Задавање услови за пребарување (Criteria)
Отвори ја формата и кликни на копчето Criteria. Ова ти овозможува да зададеш услови за пребарување преку полињата во формата.
Внеси го критериумот по кој сакаш да пребаруваш во соодветните полиња. На пример, ако сакаш да најдеш клиенти со презиме „Стојанов“:
- Оди во полето Презиме и внеси „Стојанов“.
Притисни Enter или кликни на копчето Find Next за да го пронајдеш првиот запис што го исполнува критериумот.
5. Пребарување со повеќе услови
Можеш да зададеш повеќе услови за пребарување. На пример, можеш да пребаруваш клиенти со презиме „Стојанов“ и со вкупни нарачки поголеми од 3:
- Во полето Презиме внеси „Стојанов“.
- Во полето Вкупни нарачки внеси „>3“ (поголемо од 3).
- Притисни Enter за да ги пронајдеш сите записи што ги исполнуваат двата критериуми.
6. Уредување или бришење на записи
Откако ќе го пронајдеш записот кој ги исполнува условите:
- Можеш да го измениш записот директно во формата и да го зачуваш.
- Или да го избришеш записот со кликнување на Delete.
Пример за пребарување:
- Ако сакаш да ги пронајдеш сите клиенти кои имаат вкупни нарачки помеѓу 3 и 5:
- Во полето „Вкупни нарачки“ внеси „>=3“ и „<=5“.
- Притисни Enter и Excel ќе ги најде записите кои ги исполнуваат тие услови.
Забелешка:
Користењето на формата е многу корисно за големи бази на податоци бидејќи ти овозможува брзо да пребаруваш и уредуваш записи без да ги гледаш сите податоци одеднаш.
Monday, March 7, 2022
Логички и споредбен израз
оператор |
Математички симбол |
Опис |
< |
< |
помало |
<= |
≤ |
помало или еднакво |
> |
> |
поголемо |
>= |
≥ |
поголемо или еднакво |
== |
= |
еднакво |
!= |
≠ |
не е еднакво |
Израз |
Вредност |
7>=5 |
1(точно) |
3+8<=3 |
0(неточно) |
5==4-1 |
0(неточно) |
3!=0 |
1(точно) |
операција | израз | резултат |
---|---|---|
негација | !а | точно (true) ако a е false, инаку неточно (false) |
логичко И (AND) | a && b | точно (true) ако а==true и b==true, инаку неточно (false) |
логичко ИЛИ (OR) | a || b | точно (true) ако а==true или b==true, инаку неточно (false) |
Логички израз |
Вредност |
(1&&0)||0 |
0 |
!((3==3)||>7) |
0 |
!(5>3)||2==5)&&2>5) |
1 |
изкази (техники) за внесување и објаснување на податоци во програма
Читање на податоци од стандарден влез (тастатура) се прави со помош на операторот за извлекување (>>). Програмата ќе ги прочита податоците и ќе ги смести во променливата која сте ја навеле во наредбата за читање.
Со една иста наредба може да прочитаме вредности за повеќе променливи – слично како кај печатењето. Во примерот даден погоре, вредностите на променливите c и d се читаат со употреба на една наредба. Доколку ја извршите оваа програма дома, запаметете да притиснете ENTER (RETURN) по внесување на податоците - без тоа системот нема да знае кога сте завршиле со внесување на соодветниот ред од податоци. Податоците може да ги одделувате со празно место, со tab или со знак за нов ред. Податоците не мора да се внесат во еден ист ред, дури и кога користите една cin наредба за внесување на повеќе податоци.
Мора да се внимава на типот на податок кој и го предаваме на програмата: ако сме дефинирале (со cin наредба) дека корисникот, во тој дел од програмата, ќе внесе податок кој е цел број, тогаш тој мора да внесе податок кој е цел број - во спротивно, програмата нема да се изврши успешно. Ова нема да има никаков ефект на останатите ваши програми или оперативниот систем, па не плашете се - голем број од програмите кои што ќе ги типкате ќе завршуваат неуспешно.
. Пред секој cin исказ треба да се напише и cout исказ со кој на корисникот ќе му се прикаже порака каков податок од него се очекува.
Значи наместо cin>>a;
се пишува cout<<”Vnesi cel broj: ”<<endl;
cin>>a;
ЗАДАЧА: Напиши програма со која ќе се пресметаат плоштината и периметарот на правоаголник! Овозможи корисникот да внесе вредности на страните на правоаголникот. Пример 1: Vnesi gi stranite na pravoagolnikot: 5 3 Plostinata na pravoagolnikot e 15, a negoviot perimetar e 16.
Sunday, February 27, 2022
Типови на променлива и доделување вредност на променлива
Кога читаме некоја книга или запишуваме податоци во тетратка, не е потребно да го дефинираме типот на податок кој го читаме/запишуваме. На пример, кога ќе прочитаме "781", нас (луѓето) веднаш ни е јасно дека тука станува збор за цел позитивен број. Ако некаде прочитаме "програмирање", јасно ни е дека сме прочитале збор, а не цел или децимален број, буква, или нешто друго.
Кај компјутерот тоа не оди така. Како што веќе кажавме, единственото нешто што го разбира компјутерот е бинарниот броен систем (шеми од единици и нули).
Основните податочни типови во C++ се: bool (boolean – точно и погрешно), char (скратено од character - знак), int (integer - цел број), float (скратено од floating-point number – број со подвижна точка - децимален број) и double (double precision floating point number - децимален број со двојна прецизност).
Дефиницијата на некои од овие типови може да се измени/дообјасни. Тоа се прави со помош на зборовите: signed, unsigned, short и long.
ЗАДАЧИ: