Kористење ограничувања (constraints);

 

Типови на ограничувања во Microsoft Access

1. NOT NULL (Не може да биде празно)
   Обезбедува дека полето не може да биде оставено празно при внесување податоци.

   • Пример: Полето за FirstName не може да биде празно.
   • Чекори:
     • Отворете ја табелата во Design View.
     • Изберете поле што не може да биде празно (на пр., FirstName).
     • Во Field Properties, поставете Required на Yes.

2. UNIQUE (Уникатни вредности)
   Обезбедува дека вредностите во полето мора да бидат уникатни за секој запис.

   • Пример: Полето за Email мора да има уникатни вредности.
   • Чекори:
     • Изберете поле (на пр., Email).
     • Оди во Field Properties и под Indexed изберете Yes (No Duplicates).

3. DEFAULT (Стандардна вредност)
   Поставува стандардна вредност за полето ако корисникот не внесе податок.

   • Пример: Ако не внесете вредност за Status, може да биде автоматски поставено на Active.
   • Чекори:
     • Изберете поле (на пр., Status).
     • Во Field Properties, под Default Value, внесете Active.

4. VALIDATION RULE (Правило за валидација)
   Ограничува вредностите кои можат да бидат внесени во полето според дефинирани правила.

   • Пример: За полето Age, треба да се внесат само вредности помеѓу 18 и 100.
   • Чекори:
     • Изберете поле (на пр., Age).
     • Во Field Properties, под Validation Rule, внесете >=18 AND <=100.
     • Во Validation Text, внесете порака што ќе се прикажува ако правилото не е исполнето (на пр., Age must be between 18 and 100).

5. PRIMARY KEY (Примарен клуч)
   Примарниот клуч гарантира дека вредностите во полето или комбинација од полиња се уникатни и не може да бидат празни.

   • Пример: Полето за StudentID ќе биде примарен клуч, и секој запис ќе има уникатен StudentID.
   • Чекори:
     • Изберете поле што ќе биде примарен клуч (на пр., StudentID).
     • Кликнете на Primary Key копчето во лентата со алатки.

6. FOREIGN KEY (Надворешен клуч)
   Поврзува двајца записи помеѓу различни табели. Ова помага да се одржи интегритетот на податоците.

   • Пример: Табелата Orders може да има поле за CustomerID, кое е надворешен клуч што се поврзува со CustomerID од табелата Customers.
   • Чекори:
     • Во Design View на табелата, изберете поле што ќе биде надворешен клуч.
     • Одете на Database Tools → Relationships.
     • Поставете релација меѓу полињата од двете табели и дефинирајте го надворешниот клуч.

---

Пример за креирање табела со ограничувања

1. Табела за „Студенти“ со следниве ограничувања:
   • StudentID: AutoNumber, Primarу Key.
   • FirstName: Short Text, NOT NULL.
   • LastName: Short Text, NOT NULL.
   • Age: Number, Validation Rule: >=18 AND <=100, Default Value: 18.
   • Email: Short Text, UNIQUE.
   Чекори:
   1. Отворете Table Design View.
   2. Внесете полиња:
      • StudentID (AutoNumber, Primary Key)
      • FirstName (Short Text, Required = Yes)
      • LastName (Short Text, Required = Yes)
      • Age (Number, Validation Rule = >=18 AND <=100, Default Value = 18)
      • Email (Short Text, Indexed = Yes (No Duplicates))
   3. Кликнете Save.

---

Практична вежба

1. Креирајте табела за Вработени со следниве полиња:
   • EmployeeID (AutoNumber, Primary Key)
   • FirstName (Short Text, Required)
   • LastName (Short Text, Required)
   • HireDate (Date/Time)
   • Salary (Currency, Default Value = 500)
2. Поставете Email како уникатно поле и поставете валидација за Salary да биде поголем од 100.